Меѓународниот настан „Еј, што имаме да изгубиме? Архивирањето како колективен чин на отпор” кој ќе се одржи во Музејот на современа уметност во Скопје на 31 мај и 1 јуни, и чија појдовна точка е инцидентот од 21 април 2017 година, кога пожар го уништи Заводот за урбанизам и архитектура во Скопје, има за цел да ја подигне граѓанската свесност и колективниот однос кон незаштитеното модернистичко културно наследство.
Организаторите исто така де надеваат дека ќе се дојде до одговори како да се направи корисен модел за архивирање на значајни документи најдени во јавен простор.
По пожарот во кој беше уништен најголемиот дел од архивата на заводот како планови, меморандуми, извештаи, брошури, книги, урбанистички студии и макети, руините на објектот беа изложени на случајните минувачи. Затоа, македонските уметници Јане Чаловски и Христина Иваноска од Проектниот простор Прес ту егзит, заедно со локални и меѓународни уметници, со дозвола од Заводот за урбанизам и архитектура и со поддршка на значајни институции и асоцијации како Државниот архив на РСМ, Музеј на град Скопје и Асоцијација на архитекти, организираа акција за расчистување и заштитување на дел од документите и предметите кои не изгореа. Тие успеаја да спасат значајни документи од пост-земјотресно Скопје.
Настанот ќе биде од јавен карактер и секој заинтересиран посетител тие два дена ќе може да ги проследи панелите на учесниците. На настанот ќе учествуваат истакнати европски куратори, директори на институции од културата и уметници од земјава и од странство, претставници од Музејот на град Скопје и Државниот архив.
Целта е да се создаде продуктивна дискусија и воедно гостите – панелисти од странство да ги пренесат своите искуства, за тоа кои модели тие ги користат во своите земји околу архивирањето на значајни документи од културното наследство.
Собраните документи ќе бидат појдовна точка на овој настан/симпозиум, кој го организира Здружението за современа уметност и кураторски практики „Проектен простор Прес ту егзит”.
Во Скопје ќе пристигнат истакнати куратори, директори на институции од музејската дејност и уметници како: Сабина Саболовиќ – членка на кураторскиот колектив од Хрватска What, How & for Whom/WHW, која ќе зборува за кураторскиот пристап кон архивата како нешто што оди подалеку од ригорозната или научна дефиниција. Илустрираното предавање на Чарлс Еше – директор на Ван Абе музеот од Ајндховен ќе се фокусира на музејот и употребата на музејските збирки, документација, спомени и односи во создавање на специфични изложби и истражувачки проекти. Себастиан Цихочки – заменик директор на Музејот на модерна уметност во Варшава, во својата презентацијата ќе зборува за експериментот Бродно Биенале (Варшава, 2018).
Во рамките на настанот ќе биде отворена и изложба на уметниците Антонис Питас од Холандија, Тјаша Калкан од Хрватска и Јане Чаловски, курирана од Јованка Попова, како и изложба на дел од материјалите од опожарениот Заводот за урбанизам и архитектура во Скопје. Свои панели ќе имаат и претставници од партнерските организации на Прес то егзит како: Наташа Бодрожиќ (Слободне Везе, Загреб), која ќе ја претстави и книгата „Потрошувачка култура на Социјалистичка Југославија” и Марјока де Греф и Анастасија Пандиловска (Санс анд Старс, Амстердам).
Во видеото кое го снимија уметниците може да се види во каква состојба беше оставен просторот по пожарот.
