Во интервју за хрватски „Вечерњи лист“, претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски (42) не смета дека ЕУ донела неправедна одлука да го одложи датумот за почеток на разговорите за Македонија, но смета дека тоа е последица на тригодишна катастрофална политика на премиерот Зоран Заев.
Во продолжение ви го пренесуваме интервјуто на Мицкоски за „Вечерњи лист“
Со одложувањето на датумот за отворање пристапни преговори за Македонија, премиерот Зоран Заев најави предвремени парламентарни избори на 12 април. Дали верувате дека гласачите ќе го казнат Заев, како што го казнија Ципрас во Грција?
Грешката е огромна и непоправлива. Заев влегува во историјата како наша најнегативна политичка фигура во последните 28 години, а СДСМ оди во опозиција, каде што ќе имаат време да анализираат кој згрешил и зошто ја пропуштиле можноста да придонесат нешто за државата и за граѓаните. Поразот на Ципрас е внатрешна работа на Грција, исто како што поразот на катастрофалната политика на Заев ќе биде наша работа.
Ако победите на изборите, дали ќе распишете нов референдум за враќање на името Македонија?
За нас е важечки референдумот од 1991 година и не гледам зошто би повикале нов. Луѓето тогаш одбраа. Затоа, не објавивме нов референдум. Нашите одлуки ќе зависат од волјата на граѓаните. Одлуките треба да бидат мудри и измерени. Судбината на Договорот од Преспа ќе зависи од исходот на изборите. Ако немаме стабилно двотретинско парламентарно мнозинство во парламентот и мнозинство членови на други етнички групи се отвора можност за чекор наназад, бидејќи претстои многу работа и реформи. Македонија брзо ќе стане полноправна земја-членка на ЕУ и потоа ќе ги исправи грешките одвнатре. Не постои договор што може да ми забрани да бидам Македонец кој зборува македонски и доаѓа од Македонија. Нашиот концепт не е антиквизација и северизација на Македонија, туку големо да за враќање на македонизмот во Македонија.
Дали очекувавте дека францускиот претседател Емануел Макрон ќе го спречи започнување на пристапните преговори со Северна Македонија за членство во ЕУ, откако Северна Македонија ги исполни сите потребни услови?
Кога велиме дека Македонија ги исполни сите потребни услови, дали треба да дефинираме какви се тие услови? Поточно, можам да се согласам дека ги исполнивме оние услови во кои активно учествуваше опозицијата, тука мислам да работиме во парламентот, активно да учествуваме во процесот на усогласување на одредени законски решенија, потоа лобирање на ВМРО-ДПМНЕ кај нашите сестрински партии за поддршка на датумот, започнување на преговори, рационално и конструктивното однесување на ВМРО-ДПМНЕ и покрај сите провокации на власта и приведувањето на членовите на Извршниот и Централниот комитет на партијата, итн., но акутниот проблем во нашето општество остана криминал, корупција, политички притисок врз судиите и обвинителите и генерално неточно, што владата им го доставува на Брисел. Знаете дека Зоран Заев, кога беше градоначалник на Струмица, за време на мандатот честопати беше осомничен за сторено кривично дело. Јавноста на ЕУ може да заборави, но македонската јавност не може да заборави дека претседателот Бранко Црвенковски, мислејќи дека случајот има политичка позадина, го аболицира Заев во аферата Глобал, дека нелегално стекнал милиони евра во изградба на трговскиот центар преку јавно-приватно партнерство. Тој беше ослободен и од обвиненијата за притисок и уценување на судии кога бесрамно барал мито од граѓаните за да заврши работа што требаше да ја изврши по службена должност како градоначалник. Можеби користел зборови што ги отсликуваат европските вредности како позадина, но зад сцената тој е едноставно деспот. Сето ова го забележаа нашите сојузници од ЕУ, а некои од нив ни испратија пораки дека треба итно да се европеизираме дома, а потоа да се преселиме во ЕУ.
Своевремено бевте против промена на името на Македонија и го обвинивте премиерот Зоран Заев за предавство за промена на името во Северна Македонија. Дали знаевте дека промената на името нема да биде билет за ЕУ?
Не само ВМРО-ДПМНЕ, но повеќето македонски граѓани се спротивставија на Договорот од Преспа, промена на името и идентитетот. Најголемата политичка лага во независна Македонија беше прашањето на референдумот кога од граѓаните беше побарано да кажат дали го прифаќаат Договорот од Преспа за пристапување во ЕУ и во НАТО. За нас беше сосема јасно дека Заев повторно лаже кога вети дека вратата на ЕУ ќе се отвори по промената на името и идентитетот. Ние предупредувавме дека со високите нивоа на корупција што имаме, без владеење на правото, без никакви реформи во образованието, администрацијата и која било друга област, шансите за добивање датум се значително намалени. Постојано ја повикувавме владата да краде помалку и да се фокусира повеќе на реформите. Ние повеќе пати укажувавме на актуелни владини скандали, а како одговор добивме тишина и амнестија за криминал од агенциите за спроведување на законот.
Зошто Макрон ги блокираше преговорите за пристапување?
Прво, морам да ве поправам. Сметам дека ова не беше еднострана одлука на претседателот Макрон и дека има неколку други земји-членки со аргументи за донесената одлука. Она што го знам е дека тие сигурно имаат информации за случајот „Рекет“ и за засилената корупција. Сигурен сум дека имаат информации за блиските контакти на Заев со сега веќе уапсениот сопственик на медиуми, кој е опишан како провладин. Сигурен сум дека им било кажано и за злоупотребата на Катица Јанева, што беше црвената линија на Зоран Заев кога зборуваше за судбината на Специјалното јавно обвинителство. Сигурен сум дека информациите за рекетарирање на компании во фармацевтската индустрија или за амнестија на Заев во случај за поткуп, за кој целата јавност виде мито. Станува збор за многу влијателни држави кои едвај донеле импулсивни и неоправдани одлуки.
Дали верувате дека Макрон сепак во некој случај би можел да ја смени својата одлука?
Ако ме прашате за моето мислење за одлуката на претседателот Макрон, мислам дека шансите се минимални, особено ако претседателот Макрон не добие цврсти аргументи дека фактите се променети и дека давањето датум на Македонија е корисно и за Франција и за Европската унија. Кои гаранции може да ги даде Заев на претседателот Макрон? Дали ќе се заколне дека нема да краде повторно? Дали ќе се заколне дека повеќе нема да врши притисок врз судот и обвинителството? Дали ќе се заложат за реформа на државата за да не мора младите да бегаат заради трошки леб? Човекот се колнеше три години и ништо. Тој се заколна дека нема човек што ќе го смени името на Македонија, па го смени. Заев нема образ, а Европа не верува во неговите солзи. Потребна е брза промена на владата и нова политичка организација што ќе биде стабилен и кредибилен партнер во кој меѓународната заедница ќе ја види можноста и чесноста да ги спроведе потребните реформи. Сепак, пред сè, треба да добиеме што поголема поддршка на изборите за да можеме целосно да се посветиме на реконструкцијата на Македонија.
Дали го гледате најавениот влез на Северна Македонија во НАТО како успех што е постигнат благодарение на Заев и промената на името?
Членството во НАТО е од корист за Македонија. Кога СДСМ, наследник на поранешната Комунистичка партија, чекаше што би рекол раководството на Комунистичката партија во 90-тите години, ВМРО-ДПМНЕ веќе ги вклучи евроатлантските интеграции во сите свои документи и доктрини. ВМРО-ДПМНЕ успеа да ја доведе земјата на работ на членството во НАТО уште во 2008 година, исполнувајќи ги сите услови. Македонија со години е партнер во мировните мисии на НАТО, распоредувајќи ги своите сили секогаш кога е потребно. ВМРО-ДПМНЕ го поздравува членството во НАТО што го заработивме од 2008 година. ВМРО-ДПМНЕ ја коментираше само цената што ја плати Зоран Заев. Сметаме дека црн политичар како Зоран Заев е уценуван и постои сомнеж дека сторил кривично дело на штета на интересите на македонскиот народ и на Македонија.
Премиерот Зоран Заев рече дека неговата влада сторила сè што побарале ЕУ и НАТО, што вклучува промена на името на земјата, за која едвај добиле мнозинство во парламентот и дека се чувствува измамен. Дали како претседател на најголемата опозициска партија се чувствувате измамен?
Македонскиот народ се чувствува измамен. Заев дојде на власт преку измама. Тој не победи на изборите, туку формираше влада. Заев продолжи во ваков стил. Тој вети автопат од 600 км без изградба на километар. Вети чист воздух, а Скопје е меѓу петте најзагадени метрополи во светот. Тие ветија враќање на младите луѓе, и секој ден заминуваат авиони и автобуси полни со образовани луѓе кои повеќе не ја гледаат иднината тука. Тие ветија дека ќе престанат со заемите и долгот продолжи да расте, но немаше инвестиција. Тој вети дека ќе се бори против криминалот и корупцијата и никогаш немало повеќе криминал и корупција, од најниско до највисоко ниво во владата. Можеби го знаев и очекував ваквото однесување од Заев, но граѓаните секако се измамени и ќе го казнат.
Ако победите на изборите, ќе влезете во коалиција со некои албански партии што ве изневерија на последните избори?
Сакам да верувам во созревање и да учам од грешки. Заев формираше влада без мнозинство и видовме дека на никој не му прави добро. Ниту Македонците, ниту Албанците, Србите, Хрватите, Турците, Ромите, Бошњаците или некој друг. Донесе само смешно, себично, корумпирано однесување и огромно злосторство. ВМРО-ДПМНЕ отсекогаш имал коалициски потенцијал со албанските партии, но во исто време мора да биде земен во предвид и договорот за програмата. Ќе ни биде важно да видиме капацитет и волја за спроведување на соодветни реформи.
Колку одлуката за недобивање зелено светло за пристапни преговори со ЕУ е дестабилизирачка за Македонија?
Во Македонија постои консензус за членство во ЕУ и НАТО, и политички и етнички. Не гледам сериозна сила против ваквата прозападна ориентација. Службите треба да имаат повеќе информации доколку има различни движења, но досега не видовме никаква реакција. Секогаш постои ризик дека евроскептиците ќе добијат поголемо влијание, но убеден сум дека ниту една земја нема да отстапи од евроатлантската перспектива. Исто така, постои опасност Заев да ја префрли скоро целата вина кон ЕУ и Франција, но граѓаните се мудри и повеќе не паѓаат за лагите на Зоран Заев.
Каква е економската состојба во Македонија?
Секој петти Македонец живее под линијата на сиромаштија. Значи, не доволно пари за летен одмор или за студии, но не и доволно за храна. Официјалните бројки покажуваат дека повеќе од 500.000 граѓани немаат основни средства за егзистенција. Ние сме последни на списокот за странски вложувања, ништо не се гради, а реализацијата на капиталните инвестиции и покрај ниските проекции, едвај надминува една третина од планот. Здравјето е во хаос. Образованието и земјоделството се на работ на колапс. Македонија седи на скалата за транспарентност кога станува збор за корупцијата. Тоа е сликата на Македонија откако Заев е на власт веќе три години.
