Претседателот на Северна Македонија Стево Пендаровски, по средбата со неговиот француски хомолог Емануел Макрон, порача дека има „отворен и динамичен” разговор, но гаранции за датумот од Париз сѐ уште нема. Макрон бара време за внатрешната реформа на ЕУ.
Претседателот Пендаровски ги изложил своите аргументи пред Макрон, и ги слушнал неговите. Според Пендаровски, Франција веќе поднела неформален предлог (нон-пејпер) до земјите членки на ЕУ за реформата на методологијата на пристапните преговори за членство, реформа која Макрон ја бара пред да даде зелено светло за Северна Македонија и Албанија.
– Претседателот Макрон веќе почнал со расчистување на новата методологија. Тие имаат предложено „нон-пејпер” до земјите членки пред една недела, и очекуваат во наредните месец, два, сѐ да заврши со коментари од другите земји членки, евентуално амандмани. Начелно тој мисли дека методологијата најдоцна треба да биде усвоена до март, изјави Стево Пендаровски по средбата со шефот на француската држава.
Пендаровски вели дека Макрон му рекол дека би можело да се очекува конечно одлука за отворање преговори во мај на Самитот во Загреб, но не му дал гаранции дека таа одлука ќе биде позитивна.
– Сите опции се отворени со тоа што Макрон на средбата децидно кажа дека одлагањето е затоа што на ЕУ и треба повеќе време. Тој ми рече „моја стара заложба е продлабочување на ЕУ и промена на методолгијата, знам дека можат да одат паралелно, вие сега сакате само отворање тоа ми е јасно”, му рекол Макрон на Пендаровски и во ниту еден момент не му споменал дополнителни реформи, ниту законот за обвинителство како услов за отворањето преговори.
Македонскиот претседател за време на средбата инсистирал на тоа дека Северна Македонија не прифаќа никаква друга алтернатива на полноправното членство во ЕУ, со што се согласил Емануел Макрон.
– Прецизно ми рече дека никогаш не била неговата намера да ни даде алтернатива на полноправното членство, само сака да го подобри процесот, да не продуцира само бирократски успеси, а суштински неуспеси, рече Пендаровски.
Според него, за Северна Македонија не претставува никаков проблем промената на методологијата.
– Нека ја менуваат како сакаат, ние стоиме зад принципот на реверзибилност. Дури во еден момент му реков дека и како полноправна членка кога би биле, да нѐ исклучите од членство во ЕУ, слободно направете го тоа, не ми е интерес мене да бидам членка таму, а да не бидам демократија, изјави претседателот Пендаровски за медиумите по средбата со Макрон.
За крај, претседателот Пендаровски соопшти дека Емануел Макрон му најавил дека ќе ја посети Северна Македонија во првата половина на 2020-та.
Пендаровски оствари средба со Макрон на маргините на Парискиот мировен форум, но и со рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров, и со австриската канцеларка Биргит Бирлајн.
Во продолжение е транскрипт од изјавата на Претседателот на Република Северна Македонија, Стево Пендаровски, по средбата со претседателот на Француската Република Емануел Макрон.
Новинарско прашање: Претседателе заврши вашата средба со францускиот претседател Макрон. Ги слушнавте неговите позиции од прва рака. Што вие му кажавте и што тој ви одговори?
ПРСМ Пендаровски: Разговорот беше прилично отворен. Беше динамичен и ги слушнав аргументите на претседателот Макрон кои стоеја позади неговата одлука на 18-ти минатиот месец да се одложи давањето преговори на нашата земја. Јас од моја страна ги изложив моите аргументи. Мислам дека сега можеме да зборуваме за расчистена ситуација по неколку битни точки. Прво, претседателот Макрон веќе почнал и неговиот тим, со расчистување на новата методологија. Имаат предложено еден нон пејпер до земјите членки и почнал да циркулира пред недела дена. Очекува дека тоа ќе заврши наредниве месец до два комплетно со инпут од останатите земји членки, со коментари, евентуално амандмани. Начелно, тој мисли дека методологијата најдоцна треба да биде усвоена до март. Меѓутоа, кога имате меѓународна организација која има 28 земји членки не можете да бидете сигурни. Меѓутоа, очекува и пред март да биде донесена и новата, ревидирана методологија, како ја нарекуваат. Второ, она што ми беше мене битно, бидејќи нам ни е битно во државата и за народот, му реков дека ние не би се согласиле со никаква алтернатива на полноправно членство. Тоа може да трае, не знам години и години, меѓутоа ние не прифаќаме никаква друга алтернатива во облик на Европска економска зона или не знам соседи на Европската Унија и така натаму. Ми рече прецизно – никогаш не била неговата намера да ни даде алтернатива на полноправно членство. Само, вели, сакам да го подобрам процесот, да не продуцира само бирократски успеси, а суштински неуспеси кај земјите кандидати. Во тој дел, јас реков дека нашата позиција како држава е неспорна. Значи, нека ја подобруваат, нека ја менуваат методологијата колку сакаат и како сакаат. Ние сме комплетно позади принципот на реверзибилност. Тоа значи дека ако одредено поглавје го затвориме успешно, по извесен период од време се јават проблеми во иста област, на пример слобода на медиуми, да не вратат назад, се согласувам. Дури во еден момент му реков ако сакате и како полноправна членка, кога би биле, да не исклучите од членство од Европската Унија, слободно направете го тоа, бидејќи не ми е интерес мене да бидам јас членка таму, а да не бидам демократија. Јас му реков, во неколку наврати му опишав. Значи, половина од мојот живот го поминав во автократија, во поранешна Југославија. Десетте години на Груевски плус, ги поминав во автократија. Прво, јас немам лични резони да бидам за методологија која само бирократски ќе штиклира успеси и на крај ние ќе влеземе по неколку години во Европската Унија и ќе констатираме дека назадуваме во сите витални демократски компоненти и индикатори. Тука се согласивме. Ова што е битно, значи по промената на методологијата, отприлика кажано, некаде до март би требало тоа да се заврши, тој ми рече дека потоа би можело да се очекува одлука на Европскиот Совет на следниот самит на Европската Унија во мај, на 6 мај мислам дека е веќе закажан во Загреб, од хрватското претседателство. Се разбира, не зборуваме за содржината на одлуката, зборуваме дека тоа ќе биде распоредот временски – променета методологија и после тоа, се разбира, одлука за земјите кои чекаат да отворат пристапни преговори. Она што е важно и што мислам дека е најпозитивно што произлезе од целиот состанок, е што тој самиот инсистираше и ми предложи, јас имав и формална покана да ја посети Северна Македонија, тој ми рече ќе дојдам многу брзо во вашата земја. Јас инсистирав да биде малку попрецизен во временска смисла што значи тоа брзо. Ми рече можете слободно да му кажете на вашиот народ, на вашите луѓе дека ќе дојдам во првите шест месеци од 2020. Отприлика тоа е.
Новинарско прашање: Околу методологијата, можете да бидете попрецизни што се тие методолошки…
ПРСМ Пендаровски: Во овој момент она што е предложено на првичен драфт од нивна страна содржи само идеи и принципи. Нема ништо разработено во смисла на конкретни детали, допрва ќе треба да се разработува. Колку што разбирам, тој нон пејпер е околу три, три и пол страници. Значи зборува само за начелата до кои треба да се придржуваат земјите кандидати и земјите членки кои го проценуваат нивниот прогрес. Значи тоа е сé уште во иницијална фаза.
Новинарско прашање: Значи, нема ништо конкретно во тој дел?
ПРСМ Пендаровски: Не. Во овој момент не.
Новинарско прашање: До мај велите дека не знаете каква би била содржината на одлуката, значи во мај повторно е можно одложување. Повторно е можна негативна одлука?
ПРСМ Пендаровски: Сите опции се отворени, со тоа што претседателот Макрон на средбата децидно кажа и бидејќи инсистирав да се каже заради што е одложувањето. Имате различни шпекулации и кај нас дома и во регионот, дека тоа е од не знам какви други политички причини. Тој рече не, одложувањето е зошто сега нам ни треба повеќе време, не вака. Значи дозволете ние, тој и со тоа го почна разговорот. Моја стара заложба е да има продлабочување на Унијата, подобрување на методологијата. Значи тоа се двете страни на ист процес. Продлабочувањето на оние што се веќе внатре, а методологија за оние што сакаат да станат нови членки. Вели, тие работи знам дека може да одат паралелно и ќе одат паралелно бидејќи вие сега барате само отворање на преговорите, мене ми е кристално јасно. Меѓутоа, сакам да ве уверам дека вие испорачавте прво сé, второ не ви нудам алтернатива на полноправно членство ниту други форми на соработка и вели доаѓам тоа да му го објаснам, ако е потребно да го образложам, да го аргументирам пред вашите луѓе, ќе дојдам во Скопје.
Новинарско прашање: Во меѓувреме ако има реформско назадување во Македонија…
ПРСМ Пендаровски: Може да има назадување. Јас се надевам дека ќе имаме напредување. Прва задача во таа смисла ни е знаете, да ги организираме како што доликува, како што беа и претходните неколку изборни циклуси, парламентарните избори предвремени закажани за 12 април.
Новинарско прашање: Претседателе, Франција во изминатиов период, многу конкретно барем амбасадорот Тимоние кажуваше дека они очекуваат да се донесе Законот за јавно обвинителство. Тоа беше уште еден од условите заедно со кристално чисти и фер избори. Очекувате тоа да се случи?
ПРСМ Пендаровски: Не. Значи од највисокото политичко место во оваа земја, значи од претседателот Макрон ми беше речено дека вие исполнивте сé, се разбира ако во меѓувреме има назадување од тоа што сме го направиле и да сте полноправна земја членка ќе добиете негативен извештај, се разбира. Меѓутоа, не ми го спомна воопшто законот, дека е неопходно заради ова што ви го објаснував претходно, дека е неопходно да се донесе Законот за обвинителство кое претпоставувам се мисли на инкорпорирање на она што беше СЈО некогаш. Тоа е направено, тој трансфер на предмети знаете дека е направен. Значи, не ми го спомена воопшто како тема за разговор, не да ми наметнува негови заклучоци.
