Основниот кривичен суд Скопје, по одржан колегиум на судии на 18.12.2019 година, интегрално го објавува предлогот на судијата Владимир Туфегџиќ, прифатен од Претседателот на судот, за иницијатива за измени и дополнување на ЗКП. Во однос на веќе воочени пречки за постапување во одредени предмети кои доведвуаат до непотребни одолговлекувања на постапките, а кои не се по вина на судот, сметaме дека е потребно за иницијативата да биде запоснаена и целата јавност. Иницијативата, заедно со евентуланите забелешки и дополнувања од другите судии на Кривичниот суд ќе биде доставена до надлежноите институции. Со оваа иницијатива судиите на овој суд сакаат да придонесат за измени со кои доследно ќе се почитуваат правата на странките во постапката, ефикасност во постапувањето, еднаквост на оружјата и почитување на правото за судење во разумен рок.
Согласно чл. 371 ст. 2 од Законот за кривична постапка, во делот на продолжување на главната расправа, поради измена на составот на советот или судија поединец, сегашното законско решение наметнува обврска советот да може да одлучи определени сведоци и вештаци да не се сослушуваат повторно туку да се прочитаат нивните искази внесени во записниците од поранешната главна расправа доколку постои согласност на странките.
Имајќи го предвид погоре наведеното и досегашната судска пракса, во смисла на примена на законските одредби од ЗКП, а кои се однесуваат на повторен почеток на главна расправа во случај на измена на составот на судечкиот совет, сметам дека Основниот кривичен суд треба да поднесе иницијатива за измена и дополнување на Законот за кривична постапка од причина што досегашната судска пракса покажала дека при промена на составот на судечкиот совет, продолжувањето на веќе започната кривична постапка во целост зависи од согласноста на странките, во однос на веќе изведените докази.
Имено, во досегашното постапување во кривичните предмети пред Основниот кривичен суд, клучен фактор за одолговлекувањето на започнатите кривични постапки е токму изричната законска одредба од член 371 од ЗКП, која наметнува обврска на судечкиот совет да бара согласност од странките да се прочитаат веќе изведените материјални и вербални докази, а доколку таква согласност не биде дадена од странките во кривичната постапка, судечкиот совет во изменет состав мора одново да ги изведе сите докази.
Врз основа на погоре наведеното, сметам дека треба да се иницираат измени и дополнување на Законот за кривичната постапка, со тоа што ќе се предвиди во членот 371 од ЗКП, дека при промена на составот на судечкиот совет, започнатата кривична постапка непречено ќе продолжи откако на новите членови на постојниот судечки совет на нејавна седница ќе им бидат презентирани дотогаш изведените докази во текот на кривичната постапка,за што ќе се состави записник за одржана нејавна седница на судечкиот совет, притоа да се избришат законските решенија во оваа смисла кои предвидуваат изрична согласност на странките во кривичната постапка по однос на повторното изведување на веќе изведените докази.
Во ваква правна ситуација, од процесен аспект, нејавната седница заради запознавање на новите членови на судечкиот совет со дотогаш изведените докази во текот на кривичната постапка, би ја закажал претседателот на судечкиот совет или судечкиот член на судечкиот совет, а доколку дојде до промена и на претседателот на судечкиот совет и судечкиот член на судечкиот совет, тогаш нејавна седница заради запознавање на новите судечки членови на советот, би ја иницирал претседателот на Кривичниот суд.
За кривични дела за кои согласно законот е предвидено постапување на судија поединец при промена на судија поединец во текот на кривичната постапка, нејавната седница заради запознавање со дотогаш изведените докази во текот на кривичната постапка, би ја иницирал претседателот на Кривичниот суд.
Сметам дека со имплементација на вакви измени во Законот за кривичната постапка, би се запазило начелото на економичност и ефикасност во судската постапка и воедно би се оневозможило злоупотреба која како крајна цел има одолговлекување на започнатите судски постапки особено во сложени кривични предмети со голем број на материјални и вербални докази.
И, конечно, ваквото предлог-решение сметам дека е оправдано имајќи ја предвид арбитрарната улога на судечкиот совет во кривичната постапка, која врз основа на изведените докази предложени од странките во кривичната постапка треба да изгради сопствено мислење во контекст на кривичното дело кое на обвинетите им се става на товар, па оттаму сметам дека доказите кои ги предлагаат странките во кривичната постапка се изведуваат со цел судот или судечкиот совет,да ги утврди решителните факти и врз основа на тоа да изгради мислење и донесе мериторна одлука, а не обратно и затоа е потребно да се интервенира со ново и целисходно законско решение кое ќе овозможи непречено водење на кривичните постапки.
