Од самиот почеток на појава на инфекцијата со новиот коронавирус, кружат најневеројатните гласини. Но, ова не е прва пандемија проследена со апсурдни теории на заговор. Историскиот список е долг. За почеток: Не, нема докази дека коронавирусот потекнува од американски или кинески воени лаборатории.
Исто така, Албанците не се, како што тврдат некои медиуми, генетски отпорни на коронавирусот. И колку и да тврди видовитата Алена во разни ТВ-емисии, бугарскиот премиер Бојко Борисов ја нема таа можност да го задржи коронавирусот подалеку од Бугарија.
Списокот на глупости што кружат на интернет е подолг. Неколку глупости се просто јасни, некои застрашувачки.
Активистката за интернет, Дане Ашиле, им рече на стотиците илјади следбеници на „Фејсбук” и „ЈуТјуб” дека „вистински извор” на коронавирусот е мрежата за мобилни телефони 5G во кинескиот град Вухан.
Долга историја
Со оглед на поплавата на ваквите дезинформации за коронавирусот, не е ни чудо што надлежните органи, во меѓувреме, издаваат за ист број службени предупредувања за лажни вести, како што се работи за самата болест. Во меѓувреме, Светската здравствена организација (СЗО) отвори специјална страница за борба против лажни вести за коронавирусот, особено опасните, со совети како да се „лекува” оваа болест. Со тоа СЗО покажуваат дека научиле од грешки од минатото.
Глобалните пандемии секогаш биле придружени со гласини и теории на заговор, со фатални последици. Во центарот на ширење на лажни вести, како во минатото, така и во сегашноста, беа вести за изворот и начините на ширење на инфекцијата.
„Теориите на заговор, како по правило, опишуваат како разни групи во тајност се обидуваат да контролираат или уништат институција, држава или целиот свет”, вели професорот Мајкл Батер од Универзитетот во Тибинген.
Кога чумата ја зафати Европа во средината на 14 век, никој не знаеше од каде започна заразата. Набрзо, приказни почнаа да никнуваат за бунари за труење. И исто толку брзо беа пронајдени виновниците: Евреите со своите пеколни планови да завладеат со светот. Една необјаснета зараза добила политичка позадина и експлодирала во погром и протерувања на Евреи. Но, ваквите теории на заговор не се специјалност на некои антички времиња оптоварени со товарот на суеверие и незнаење.
Германски отров и инсекти против ДДР
Помеѓу 1918 и 1920 година, т.н. „Шпански грип” предизвика смрт на меѓу 25 и 50 милиони, повеќе од Првата светска војна. Неговиот извор беше откриен само во 1930-тите и до тоа време обично се веруваше дека „шпанскиот грип е плод на германските воени лаборатории”.
Иако не е болест, наездата на компирови златици во ДДР во 1950-те е исто така извор на најлудите теории на заговор. Во 1950 година, тој штетник скоро го уништи целосниот род на компири во Источна Германија, а социјалистичката пропаганда наскоро ги обвини Американците за ослободување опасни штетници со цел да го саботираат ДДР. Властите природно сакаа да го свртат вниманието од сопствената небрежност.
Но, неславен рекордер за бројот на кампањи за дезинформации е СИДА. Во 1983 година, Советската тајна служба започна гласини дека СИДА, како биолошко оружје, потекнува од Детрик, каде што Американците експериментирале врз притворените, малцинствата и хомосексуалците, а подоцна тврделе дека се извор на зараза во Африка. Во 1985 година, германско-советски биолог по име Jaкоб Сегал објави студија за псевдоуки, наменета да ја докаже оваа теорија на заговор.
Она што функционираше со СИДА е потврдено за многу други болести. Во 90-тите години, СИДА исчезна некаде од весниците … но сепак истите теоретичари на заговор ја обвинија истата американска лабораторија во Форт Детрик за избувнување на епидемијата на ебола во Африка. На списокот на болести за кои се тврди дека потекнуваат од Пентагон се наоѓа и борелиозата и се пренесува преку крлежи.
Шпански грип, СИДА, ебола и сега короната: Списокот на глобални заболувања, кои, наводно, произлегуваат од американските воени лаборатории, се зголемува и подолго, при што кружат гласини дека короната е всушност кинеско биолошко оружје.
Аргументите секогаш личат едни на други, но нема докази.
Теории на заговор од ваков вид се појавуваат во раните фази на пандемијата кога потеклото и ширењето се уште не се доволно разјаснети.
Дигиталниот свет ги направи работите уште покомплицирани. Гласини и лажни вести се шират многу побрзо на социјалните медиуми отколку што науката и институциите можат да ги направат достапни информациите за граѓаните достапни за граѓаните. Дигиталниот свет делува како турбополнач за вести за лажни болести.
Короната е вирус што може да се објасни само од сериозна наука, ширењето на хигиената и медицинската нега. Слични методи помагаат при консумирање на информации: едукација, компетентност на медиуми и ментална хигиена. Некои, исто така, можат да помогнат една или две шишиња пиво од Корона. Бидејќи е познато какво влијание има пивото врз нервите.
