Самитот меѓу европските лидери и земјите од Западен Балкан, што вчера се одржа во Словенија, остава горчлив вкус. Заморот од проширувањето на Запад во комбинација со недостатокот на политички напредок на Исток го остава континентот без стимулативна перспектива, пишува париски „Ле Екхо”, чие пишување го пренесува дописникот на МИА.
Европската унија, која тврди дека сака да изврши поголемо влијание во светот, се уште се двоуми за судбината на земјите од нејзиното непосредно соседство и кои бараат да и се придружат. Во средата, со слаба порака за надеж, заврши самитот кој ги собра неколку часа во Брдо кај Крањ, Словенија, лидерите на шесте земји од Западен Балкан и оние на Европската унија, пишува парискиот дневен весник специјализиран за економија и притоа ја пренесе изјавата на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лејен, која минатата недела го посети регионот.
-Сакаме да испратиме јасна порака до Западен Балкан. Ние ве сакаме во Европската унија, останете на курсот, не се откажувајте. Целта е на дофат, рече таа
Завршната изјава ја потврдува „посветеноста на 27-те во процесот на проширување”, но таа не ги исполнува очекувањата. Тоа не покажува краен рок, не поставува никаков распоред и покрај инсистирањето на Словенија – актуелен претседател на Европскиот совет – да собере членство до 2030 година, нагласува францускиот весник.
Разочарани, лидерите на неколку од присутните земји ја изразија својата фрустрација: „Тоа е голема неправда, недостаток на правичност кон граѓаните на нашата земја”, огорчен е косовскиот премиер, Албин Курти, истакнувајќи дека пет земји-членки на ЕУ се уште не ја признаа независноста на поранешната српска покраина, прогласена за независна во 2008 година. „Се уште се надевам дека ЕУ ќе остане верна на својот повик за проширување”, додава тој.
Истото разочарување стигна и од српска страна: „Немам илузии за брз прием во ЕУ”, рече претседателот Александар Вучиќ. „Во моментов, проширувањето на Балканот не е ниту доминантна тема, ниту популарна тема. “
Стратегијата за проширување има свои следбеници во Австрија, Унгарија, Словенија и во балтичките земји. „Ако сакаме да ја направиме Европа посилна и да го прошириме нашето геополитичко влијание, ова е нашиот двор”, рече латвискиот премиер Крижјанис Кариќ. Гледиште што го сподели австрискиот канцелар Себастијан Курц: „Ако Европската унија не му понуди вистинска перспектива на овој регион, мора да бидеме свесни дека другите суперсили – Кина, Русија или Турција – ќе играат улога. Таму има поважна улога. Дури и ако ЕУ останува засега главен инвеститор и донатор во регионот.
Овој реален говор не ја спречува неподготвеноста на мнозинството Европејци кои немаат апетит за нови членства. Париз дури побара – и доби – во 2019 година реформа на пристапниот процес за да биде помалку автоматски во неговиот напредок. Исплашени од разочарувачкото искуство од големото проширување во 2004 година, Французите, Данците и Холанѓаните сакаат да бидат сигурни дека новодојдените ќе бидат според европските стандарди од економски аспект и пред се во однос на демократските принципи, почитување на правото и борбата против корупцијата. Меѓутоа, редовните извештаи на Европската комисија ја потврдуваат тешкотијата на овие земји во започнувањето на овие реформи.
Некои од земјите кои брзаат да се приклучат кон европскиот блок, не завршија со своите внатрешни расправии. Во средата, францускиот претседател Емануел Макрон и германската канцеларка Ангела Меркел одржаа состанок со српските и косовските лидери за да ги повикаат да ги нормализираат своите односи без кои е невозможно членство во Европа. Истиот потег беше преземен за да се убедат Бугарите да го укинат ветото за отворање на пристапните преговори на Северна Македонија поради историски спорови. Залудно, завршува парискиот весник.
