Александрополис како нова порта за енергетска безбедност и автономија за Грција и Југоисточна Европа
Почетокот за реализација на Пловечката единица за складирање и регасификација (FSRU) на течен природен гас (LNG) во Александрополис од страна на Gastrade SA беше означен на специјална церемонија што се одржа на царината на пристаништето Александрополи на 3 мај 2022. Премиерот на Грција, Киријакос Мицотакис и премиерот на Бугарија, Кирил Петков, заедно потпишаа специјална симболична плоча за започнување на реализацијата на проектот, кој ќе стане нова енергетска порта, играјќи клучна улога не само за енергетската безбедност и независност на Грција, туку и на цела Југоисточна Европа, со што ќе придонесе за непречена енергетска транзиција и енергетски плурализам на овој исклучително чувствителен регион.
На настанот присуствуваа и се обратија и претседателот на Европскиот совет, Чарлс Мишел, претседателот на Србија, Александар Вучиќ, премиерот на Северна Македонија, Димитар Ковачевски, амбасадорот на САД, Џефри Пјат, како и претставници на локалната Влада, вклучително и регионалниот гувернер на Источна Македонија и Тракија, Христос Метиос и градоначалникот на Александрополи, Јанис Зампукис.
Учествуваа и акционерите на Gastrade SA, основачкиот акционер и претседател на Одборот на директори на Gastrade, г-ѓа Елмина Копелузу, извршниот директор на Gaslog Cyprus Investments Ltd, г-дин Паоло Еноизи, претседателот на DEPA Commercial, г. Јоанис Пападопулос и извршниот директор на компанијата, г-дин Константинос Ксифарас, извршниот директор на Bulgartransgaz EAD, г-дин Владимир Малинов и извршниот директор на ДЕСФА, г-ѓа Марија Рита Гали.
Изградбата и функционирањето на Александрополис ќе ја зајакне стратешката улога на Грција како енергетски центар за поширокиот регион на Југоисточна Европа и ќе понуди алтернативни извори и рути за снабдување со гас во регионот, зајакнувајќи ја енергетската безбедност на снабдувањето и енергетската автономија во предизвикувачки времиња. Проектот, исто така, ќе го направи Александрополис енергетска порта за целиот регион на Југоисточна Европа, истакнувајќи ја стратешката важност на градот и стимулирајќи ја локалната економија и вработување.
Пловечката единица за складирање и регасификација со капацитет од 153 500 c.m. на ЛНГ, ќе се поврзе со Националниот систем за пренос на природен гас (NNGTS) на Грција со цевковод долг 28 километри, преку кој гасифицираниот ЛНГ ќе се пренесува на пазарите во Грција, Бугарија и поширокиот регион (Романија, Србија, Северна Македонија итн.) а веројатно и на Украина.
Александрополис се очекува да работи до крајот на 2023 година, при што договорениот капацитет за регасификација ќе достигне веќе до 60% од неговиот технички капацитет од 5,5 милијарди c.m. годишно. Забележано е дека Самостојниот систем за природен гас (INGS) на Александрополис е вклучен и финансиран од Оперативната програма на НСРР „Конкурентност, претприемништво и иновации 2014-2020“ (EPAnEK), со јавна потрошувачка од 166,7 милиони евра.
Гастрејд до Регулаторното тело за енергетика (RAE) достави и барање за нова лиценца за независен систем за природен гас (INGS), за проектот „Тракија INGS“, кој исто така ќе се состои од Пловечка единица за складирање и регасификација (FSRU) и ќе биде развиен во близина на првата пловечка единица на Тракиското Море, близу брегот на Александрополис.
Основачкиот акционер и претседател на Одборот на директори на Гастрејд, г-ѓа Елмина Копелузу истакна: „Енергетската мапа се менува. Сега влегуваме во последната фаза на имплементација на Александрополис (FSRU), важен и иновативен проект за Грција. Во период на висока нестабилност во геополитичкиот и енергетскиот пејзаж, со овој проект, Грција и покажува на Европа дека може да одговори со цврсти стратешки чекори на неизвесноста на времето и, преку растот, да понуди решенија од кои секој може да има корист. Александрополис отвара нова енергетска врата за Грција и Југоисточна Европа, која во критичен момент одговара на итните национални и европски потреба. Од акритичкиот град Александрополис кој толку многу го прифати овој проект, ја правиме Грција енергетска референтна точка во регионот, придонесувајќи за енергетската безбедност и диверзификацијата на изворите на снабдување, со придобивки за милиони граѓани во многу различни земји“.
Потпретседателот и извршен директор на Гастрејд, г-дин Константинос Сифнаиос, истакна дека: „Стратешката и економската неопходност, но и важноста на проектот на ЛНГ станицата на Александрополис е повеќе од очигледна во новиот енергетски пејзаж. Со овој многу важен проект кој ги обедини земјите кои живеат во ова соседство на Европа, промовирајќи соработка, солидарност и на крајот мир во регионот, ја зајакнуваме регионалната енергетска безбедност, енергетската ликвидност, безбедноста и благосостојбата на граѓаните низ регионот на Југоисточна Европа. Би сакале да им се заблагодариме на нашите акционери, кои се темелите на севкупниот успех, како и на големата мрежа на организации и луѓе кои придонесоа за пуштање во употреба на станицата за ЛНГ Александрополис и секако на централната влада и лично на премиерот на земјата за непоколебливата и суштинска поддршка на проектот. Александрополис е вратата, а Бугарија е поврзувачката алка на синџирот за снабдување со кој доаѓа овој проект, на патот кон Србија и Романија. Втората пловечка единица за складирање и регасификација, која беше лиценцирана од Регулаторното тело за енергетика минатиот четврток, овозможува понатамошно проширување на овој синџир до Молдавија и Украина. Со овие два проекта придонесуваме за создавање на вистински регионален енергетски центар во регионот кој ќе ја зајакне економијата, безбедноста и соработката“.
Од негова страна, извршниот директор на Gaslog Cyprus Investments Ltd, г. Паоло Еноизи, истакна: „Сите во ГасЛог се исклучително горди за нашето учество во проектот Александрополис кој започна денес овде во Александрополис. Трагедијата што моментално се случува во Украина ја истакна важноста на ЛНГ не само како гориво што ќе овозможи транзиција кон помали емисии низ светот, но и како критичен елемент на плановите за енергетска безбедност на многу земји. Таква безбедност се овозможува само со значителна инвестиција во инфраструктурата, која во денешно време има цена и време на испорака што, во споредба, ја покажува предвидливоста на основачите на Гастрејд, Владата на Грција и различните акционери кои однапред ја планираа оваа инвестиција. GasLog како водечки снабдувач на транспорт со ЛНГ придонесе за севкупната спецификација на Пловечката единица за складирање и регасификација, нејзиниот дизајн и на крајот нејзината изградба и ќе ја испорача физичката пловечка единица во Александрополис до крајот на 2023 година. Искусните тимови на GasLog на бродот и на брегот ќе управуваат со безбедни и сигурни операции на единицата во текот на годините што доаѓаат“.
Претседателот на DEPA Commercial S.A, г. Јоанис Пападопулос, и извршниот директор, г-дин Константинос Ксифарас, заеднички изјавија дека: „ ЛНГ терминалот Александрополис, како најголемиот енергетски проект во Грција во последните години, е стратешка инвестиција што ќе придонесе за безбедно снабдување со природен гас за нашата земја. Тој ја подобрува и геополитичката позиција и улогата на Грција како енергетски центар за Југоисточниот Медитеран, бидејќи оваа инвестиција се спроведува во време кога улогата на ЛНГ на пазарот на природен гас е веќе значително засилена. Вклучувањето на DEPA Commercial во проектот ја потврдува нејзината водечка улога во нашата земја, докажувајќи дека е движечка сила зад енергетските случувања во Грција и Југоисточна Европа“.
Извршниот директор на Bulgartransgaz EAD, г-дин Владимир Малинов, истакна: „Важноста на независниот систем за природен гас во Александрополис како нова енергетска порта е клучна за Југоисточна Европа. Терминалот ќе ги обезбеди потребните дополнителни количества природен гас, нудејќи пристап до производителите од целиот свет и поврзување со соодветни рути за снабдување на сите заинтересирани корисници во регионот. Нивото на резервиран капацитет и интересот на трговците и потрошувачите го докажуваат и стратешкото значење на терминалот и неговата економска ефикасност. Благодарение на терминалот, Бугарија, Грција и соседните земји ќе можат целосно да ги искористат предностите на растечкиот пазар на ЛНГ и сигурноста и конкурентните цени што ги обезбедува. Пристапот до алтернативни снабдувања со гас, од САД, Катар, Египет и други земји, ќе обезбеди конкурентни цени на гасот во овие земји. Имплементацијата на проектот ќе ја зајакне диверзификацијата на изворите на природен гас и ќе ја стимулира конкуренцијата во корист на деловните и крајните корисници, додека растечката ликвидност преку пристап до ЛНГ ќе го забрза процесот на декарбонизација во енергетскиот сектор. Драго ми е што работиме заедно за успех на проектот“.
Извршниот директор на DESFA S.A, г-ѓа Марија Рита Гали, изјави: „Александрополис има за цел да ја воспостави Грција како земја со водечка улога во регионалните енергетски случувања, решително зајакнувајќи ја, среде предизвикувачкиот меѓународен пејзаж, енергетската безбедност на Грција и поширокиот регион. Меѓусебното поврзување на овој стратешки важен проект со постојните и новите извозни рути кон Бугарија и Северна Македонија, преку мрежата на ДЕСФА, ќе овозможи зголемување на извозот на земјата на пазарите во Југоисточна и Централна Европа, дополнително воспоставувајќи ја Грција како енергетски центар. ДЕСФА кон овој проект придонесува со својата водечка експертиза и своето широко знаење за изградба и успешно функционирање на терминал за регасификација повеќе од 20 години, останувајќи посветен на развојот на енергетската инфраструктура со висока додадена вредност, која ја зајакнува безбедноста на снабдувањето овозможувајќи натамошна диверзификација на изворите на снабдување и енергетска транзиција на државата и поширокиот регион“.
