Познато е дека повеќе од две-три години не успеваме да се договориме со колегите од Скопје, зошто и како треба да се удостои Гоце Делчев во двете земји како обединувачка историска личност. Причината е сложениот и длабоко контрадикторен однос меѓу историјата и политиката, изјави Ангел Димитров, претседател на Мешовитата бугарско-македонска комисија за историски прашања по конференцијата „Европска перспектива за добрососедски односи меѓу Република Бугарија и Република Северна Македонија“, пренесува БГНЕС.
„Историската слика на новиот југословенски комунистички проект, постоењето на македонска нација со вековни државотворни традиции е целосно политички производ и таа станува задолжителна за постигнување на предвидената целосна контрола во македонското време и простор. Мораше да ѝ се даде легитимитет и така историјата стана јадро на една историска конструкција како што е доктрината за македонизмот. Историската наука во нашето соседство постепено се развиваше, но нејзината основна задача е да ја исполни содржината на политичката рамка без да си дозволи да ја напушти. Така е и до ден денес, рече Димитров.
Тој истакна дека денеска во билатералната заедничка комисија ставот на колегите од Македонија е подреден на симбиозата меѓу политиката и историјата.
Според него, постигнувањето договор за основните историски проблеми ќе биде знак дека може да има похармоничен однос меѓу историјата и политиката.
Димитров ги посочи главните проблеми кои докажуваат дека за историчарите на РСМ допрва претстои ослободувањето од притисокот на политиката.
„Фундаментална е нивната неподготвеност да ја прифатат дефиницијата за заедничка историја, вградена во самиот Договор за пријателство и добрососедство. Со тоа се зачувува неприфатливата за Бугарија линија на толкување на минатото, линијата на моделирање на јавните акценти во духот на антибугарскиот македонски национализам. Одбранбената линија на колегите е содржана во терминот мултиперспективност – заменување на правилниот пристап кон изнесување на ставовите на сите учесници во историски настан, со инсистирање на правото на различен историски наратив како израз на сопствените државни интереси. Постои неспособност и неподготвеност на нашите колеги да ја напуштат идеолошката и политичката рамка, во која се оковани повеќе од 75 години, рече Димитров.
Тој ги повика македонските историчари да преземат граѓанска одговорност и да ја изразат реалната можност за надминување на антибугарските постулати на македонизмот.
„Време е историската наука во РСМ да се ослободи од оковите на историјата. Тоа би довело не само до професионална туку и до социјална катарза во духот на европските и демократските стандарди. Мешовитиот комитет за историски прашања не треба да биде искривено огледало на односот меѓу историјата и политиката. Историчарот повеќе не е немоќен, тој може да го избира и контролира својот однос кон политиката. Кога ќе се ослободи од политичките диктати, историската наука ја враќа својата внатрешна слобода“, подвлече Димитров.
