“Потребно е да ја поттикнеме енергетската транзиција на домаќинствата за да се намали енергетската сиромаштија. Мерките поврзани со преминот кон обновливи извори на енергија треба да бидат насочени кон сите граѓани, со тоа што постојат различни ставови кои граѓани имаат предност во овие мерки. Еден од можните пристапи е во првиот период, мерките да се насочат кон граѓаните со средни приходи со цел забрзано да се зголеми инсталираниот капацитет на кровни фотоволтаици преку помагање на граѓаните кои би сакале и имаат техничка можност да постават кровни фотоволтаици, но им е потребна финансиска поддршка за да го направат тоа”, вели Невена Смилевска, Координатор за праведна транзиција за Западен Балкан во CEE Bankwatch Network, во интервју за Бизнис вести.
Смилевска посочува дека доколку како држава сакаме да осигураме дека ќе имаме енергетска безбедност во иднина, т.е. дека ќе има доволно енергија за сите, тогаш единствениот избор е пренасочување кон новите обновливи извори на енергија преку праведна транзиција.
“Ваквите мерки мора да бидат придружени со мерки кои истовремено ќе овозможат развој на регионите кои во моментов се зависни од искористувањето на јаглен (лигнит), како што се Битолскиот и Кичевскиот регион. Најдобра пракса за ова е паралелно да се развиваат повеќе различни економски гранки кои ќе овозможат диверзификација на економскиот развој. Производството на сончева електрична енергија на локацијата каде сега се наоѓаат рудниците секако е добра опција, а некои од другите можности се поврзани со производство на храна, одржлив туризам, но и воведување на концептот на циркуларна економија прво во овие региони како тест региони, а потоа и проширување на целата држава”, додава таа.
Запрашана колку години се потребни за граѓаните да ги осетат првите видливи резултати од енергетската транзиција, Смилевска истакнува дека тоа би се случило веднаш штом се поедностави и финансиски поддржи поставувањето на кровни сончеви панели за домаќинствата.
“Голем придонес во забрзувањето на видливите ефекти ќе даде и олеснувањето на нивното поврзување на дистрибутивната мрежа, но и поддржувањето на системи за одржливо загревање на домаќинствата. Со ова граѓаните ќе имаат поголема слобода во производството на електрична и топлинска енергија, истовремено намалувајќи ја зависноста од огревно дрво или природен гас бидејќи тие придонесуваат кон загадувањето на воздухот, зголемувањето на енергетската сиромаштија и негативно влијаат на климатските промени”, заклучува Смилевска.
