Дипломатот Хенри Кисинџер денес полни 100 години

Пред сто години, на 27 мај 1923 година, е роден Хенри Кисинџер, американски дипломат кој одбележа една епоха.

Хенри Кисинџер, неговото првобитно име е всушност Хајнц Кисинџер, е роден во Фирт, на северот на Баварија,  во семејство со еврејско потекло. Неговиот татко бил учител. Семејството ја напуштило тогашна нацистичка Германија во 1938 година.

Тој стана државјанин на САД во 1943 година. Се вратил од Германија, каде што бил на должност по Втората светска војна, во 1947 година. Докторирал на Харвард во 1954 година, со теза за Метерних. Темелното познавање на улогата на Метерних во историјата на Европа во првата половина на 19 век е несомнено една од причините за неговата единствена стручност во светот на високата политика.

До 1971 година, Кисинџер работеше на Харвард.  Оттука, од 1957 година е на функцијата советник на Нелсон Рокфелер.

Потоа, во 1968 година, тој стана советник на претседателот Ричард Никсон, задолжен за национална безбедност. Што ќе трае дури и за време на Џералд Форд. Бил државен секретар, односно министер, од септември 1973 до јануари 1977 година.

Тоа беше многу чувствителна позиција. САД тогаш, како што изгледаше, се најдоа заглавени од ситуацијата во Индокина, нешто што изгледаше како ќор-сокак во Виетнамската војна, ситуацијата на Блискиот Исток, но и на други места, во Латинска Америка, Африка, па дури и во Европа.

Во тие години, влијанието на советската држава, или барем идеологијата, растеше низ целиот свет. Не само во земјите кои беа соочени со проблемот на деколонизација, секоја на свој начин, туку таквите идеи станаа општо присутни во академските кругови на Западна Европа. Слична ситуација беше и со расположението на новите политички лидери на Латинска Америка.

Кисинџер потоа решава да направи нешто што претходно изгледало невозможно. Од средината на 1971 година постепено воспоставува посебни односи со властите на комунистичка Кина. Дотогаш, официјален Вашингтон го признаваше само Тајван како Кина, каде што е познато дека остатоците од антикомунистичките сили избегале од копното на Кина. Во тоа време, Тајван исто така ја претставуваше Кина во Советот за безбедност на ОН. Кисинџер го посетува Пекинг, најпрво неформално, подготвувајќи ја официјалната посета на Никсон на Кина, што ќе доведе до нормализирање на односите меѓу двете големи земји. Иако ова значително не ја олесни позицијата на САД во Индокина, тоа помогна да се зголеми нерамномерноста во блокот, неформално, на комунистичките земји. Пред се, на релација Пекинг – Москва, што беше главната цел.

Од друга страна, постигна договори со официјална Москва за ограничување на стратешкото оружје (договор SALT 1 и ABM), што донекаде ги намали тензиите.

Еден вид успех, со горчлив вкус, беше и Парискиот мировен договор, во јануари 1973 година, со кој САД се обидоа да ги „измијат рацете“ од Виетнам. Добитник е на Нобелова награда.

Треба да знаете
Последни објави