Секој кој некогаш останал без добар сон ќе се сеќава на борбите што ги доживеал следниот ден.
Се чувствувате збунето, емотивно и едвај успевате да функционирате. Понекогаш, несаканите ефекти од лошиот сон може да бидат слични на лош мамурлак, предизвикувајќи гадење и главоболки.
Истражувањата долго време покажаа дека хроничниот недостаток на сон може да го зголеми ризикот од низа состојби, како што се дебелина, губење на меморијата, дијабетес, срцеви заболувања и намален имунолошки одговор, што ве остава ранливи на инфекции.
Но, сега, специјалистите открија дека само една ноќ без сон е доволна за да предизвика штета, што треба да се очекува, со оглед на тоа што спиењето е клучно за речиси секоја телесна функција, како регулирање на хормоните, поправка на ткивата и одржување на здрава тежина, пишува Дејли Мејл.
Значи, каде започнува?
Според експертите, ефектите од неспиењето почнуваат да се појавуваат по 18 часа откако сте будни. Ова е еквивалент на легнување во 2 часот наутро, ако претходниот ден сте се разбудиле во 8 часот наутро.
Осумнаесет часа без сон е кога крвниот притисок ќе почне да расте, со што срцето ќе работи понапорно и дополнително ќе го оптоварува органот.
Кај оние со основни срцеви заболувања, ова може да ја зголеми веројатноста за срцев удар или мозочен удар. Студијата од 2014 година покажа дека срцевите удари се зголемиле за 25 проценти во понеделник по летното сметање на времето, кога часовниците се движат нанапред и се губи еден час сон.
Во понеделникот по враќањето на часовниците, срцевите удари се намалуваат за 21 отсто, покажуваат истражувањата.
Ако се биде буден повеќе од 18 часа, се забележува и опаѓање на тестостеронот – машкиот полов хормон.
Нивото на енергија опаѓа, како и одбраната на имунолошкиот систем. Само една недела со помалку од пет часа сон навечер – или буден 19 часа – забележа пад на тестостеронот кај еден млад човек за 10 до 15 проценти, во споредба со нормалната стапка од еден до два проценти годишно.
Спиењето игра главна улога во регулацијата на хормоните, а кога телото не добива доволно сон, не може правилно да ги извршува своите нормални функции.
Исто така, околу ова време, имунолошкиот систем ќе започне да гради воспалителни протеини поврзани со срцеви и хронични заболувања, а нашите природни „борбени“ клетки кои се борат против бактериите и вирусите стануваат помалку ефикасни.
Дваесет и четири часа без сон имаат сличен ефект врз мозокот како и пиењето четири чаши вино или пиво, според Центрите за контрола и превенција на болести.
Тоа значи дека можеби имате намалено време на реакција, нејасен говор и забавено размислување.
Други симптоми вклучуваат раздразливост, зголемен стрес, нарушена концентрација и желба за храна.
По 36 часа без сон, сите симптоми што сте ги доживеале ќе се влошат. Може да доживеете и микроспиења, кратки периоди на неволно спиење кои траат до 30 секунди.
За време на микроспиење, изгледате будно и очите ви се отворени, но мозокот ви се „исклучува“.
Истражувањата покажаа дека активноста на мозокот се забавува, што ве спречува да обработувате информации. Без сон, мозокот се обидува да се справи без да има потребно време да се поправи, што доведува до екстремен стрес и нарушена работа.
По 48 часа буден, може да халуцинирате и да доживеете зголемен стрес, обезличување, анксиозност и зголемена раздразливост.
По 72 часа без сон, мозокот сериозно се бори да се справи со исцрпеноста, што може да доведе до халуцинации и нарушено размислување.
Со 96 часа лишување од сон, се зголемува ризикот од психоза.
Ова е кога ќе доживеете изменета перцепција за реалноста и може да претрпите сложени заблуди, како и сериозни промени во расположението.
Експертите за спиење препорачуваат да си легнете порано, да избегнувате кофеин попладне, да ја намалите температурата во спалната соба и да избегнувате електроника непосредно пред спиење како начини за подобрување на здравјето на сонот.
Д-р Емер МекСвини, неврорадиолог и извршен директор во Re:Cognition Health, клиника за когнитивна нега, изјави „Недостигот од сон е поврзан со огромен број здравствени проблеми и болести. Спиењето е од суштинско значење за поддршка на сознанието… меморијата, јазикот, говорот, планирањето и многу други вештини.
„Недостатокот од сон има далекусежни последици врз телотото“, заклучи тој.
