Болеста која ги „претвора елените во зомби“, т.е. Болеста на хронично губење (CWD), се шири низ Северна Америка, а се појави и во Европа. Една неодамнешна студија сугерира дека оваа смртоносна прионска болест можеби преминала од елени на луѓето.
Имено, двајца ловци во САД умреле откако конзумирале месо од популација на елени заразени со CWD: неизлечива, смртоносна прионска болест која не се разликува од говедската спонгиформна енцефалопатија или кравјо лудило. Лекарите од Универзитетот во Тексас известија дека 72-годишен маж починал по лов. Пред неговата смрт, тој имал симптоми кои укажуваат на прионска болест: збунетост и агресивност.
Набргу потоа, неговиот пријател, член на истиот ловечки клуб, исто така починал откако развил слични симптоми. Аутопсијата покажа дека вториот пациент починал од Кројцфелд-Јакоб болест, позната и како прионска болест.
Бидејќи прионската болест е релативно ретка кај луѓето, овие два случаи може да значат дека CWD, која досега не е евидентирана кај луѓето, направила зоонотички скок, односно преминала од животно на човек, пишува Science Alert.
Кројцфелд-Јакобовата болест (CJD) е прионска болест кај луѓето која се карактеризира со прогресивно влошување на менталната функција. Ако се појави кај говедата, се нарекува кравјо лудило. По инфекцијата, се јавува деменција, неволно грчење на мускулите и сопнување при одење.
Дијагнозата може да се потврди со електроенцефалографија, анализа на цереброспиналната течност и магнетна резонанца. Не постои лек, но постојат лекови кои можат да ги ублажат симптомите. За жал, повеќето луѓе умираат во рок од 4 месеци до 2 години.
Се шири меѓу популацијата на елени, елен, ирваси…
Болеста инфицира животни како елен, ирвас и лос и лесно се пренесува во нивната популација. Засега не е познато дали ловците од САД се заразиле со CWD или со прионската болест се заразиле од друг извор.
Но, со оглед на тоа што веќе подолго време се предвидува можноста за пренос на луѓе, лекарите наведуваат дека ваквата состојба бара претпазливост и внимание. „Иако нема докази за каузалност, споменатите случаи укажуваат на потребата од понатамошно истражување за потенцијалните ризици од конзумирање на елени заразени со CWD“, наведуваат тие.
Луѓето можат да се заразат со прионска болест индиректно, не само преку консумирање. На пример, тие можат да се заразат ако пијат загадена вода, ако проголтаат контаминирана почва или други извори од околината.
Болеста се појави и во Европа
CWD се појави во 1960-тите во заробени елен во Колорадо, а во 2016 година беше забележан првиот случај во Европа, кај диви елени во Норвешка. Подоцна, случаи се појавија во Шведска и Финска. Европската унија воведе тригодишна задолжителна програма за тестирање на CWD во 8 земји: Норвешка, Шведска, Финска, Исланд, Естонија, Латвија, Литванија и Полска.
Иако CWD е официјално евидентирана на територијата на Европа само во Финска, Шведска и Норвешка, постои можност да се прошири и во други земји, но досега не се откриени такви случаи.
