Почетокот на летото носи многу огласи за сезонски вработувања, особено во овоштарството, каде се бараат берачи на вишни, цреши, малини, капини, јаболки, сливи, грозје. Платата на работникот зависи од договорот со газдата. Повеќето од нив наплаќаат дневница, но има и такви кои работат по час или по учинок. Заедно со парите се подразбира дека сопственикот обезбедува и оброк. Иако сезонската заработка скока од година во година, има се помалку луѓе кои сакаат да ги работат овие работи.
Нема кој да работи
Фармерот Апостол Апостоловиќ од околината на Трстеник за Курир вели дека секоја година најголем проблем со сезонските вработувања е што нема кој да работи.
-Селото полека умира, Србија има убава земја во која се раѓа се, но нема кој да работи. А кога ќе се заврши и ќе дојде сезоната на берење, нема кој да ги бере плодовите, бидејќи работници нема. Младите го напуштиле селото и најчесто се занимаваат со сезонски работи за да заработат џепарлак. Сега ги има се помалку, наместо тие пензионери над 70 години ги работат сите овие работи за да заработат уште некој динари. Дури доаѓаат од градовите затоа што им се исплаќа. Дневникот за садење пиперки, целер, обработување на пластеникот, берење боровинки, цреши и малкуте малини што останале е 6.000 динари. Покрај тоа, работникот добива два оброка и пијалок за да се освежи. Работи од седум до пет. Се зависи од договорот, а ако се плаќа на час, цената е 250 динари, што не е многу – вели Апостоловиќ.
Светлана Костиќ од Лесковац, која секоја година конкурира за различни сезонски работи – берење јагоди, малини, цреши и друго овошје, за Курир потврдува дека заработката многу зависи од регионот во кој работите.
Избирајќи го најтешкото
– Саатницата во нашиот регион е 450 динари. За десет часа можеме да заработиме околу 4.500, понекогаш и до 5.000 динари. Оброк и пауза од половина час за ручек, понекогаш кафе и пауза се задолжителни. Но, и таа сума е превисока за некои работодавци иако нема кој да работи, а тие често протестираат. Некои бараат и да платат по килограм. На пример, ако береме цреши, тие плаќаат од 80 до 100 динари за килограм, па колку повеќе берете, толку повеќе заработувате. Истото важи и за малините. Не се сите берачи искусни и не сите ја избираат истата сума за десет часа, па затоа на поединците им се исплати повеќе да платат на тој начин. Сите бараат да заработат повеќе – објасни Костиќ.
Јелена Јевтовиќ од Сојузот на работодавачи на Србија за Курир вели дека берењето овошје во сезоната е најисплатливата, но и најтешката работа.
– Дневниците за берење малини се движат од 4.000 до 6.000 динари плус сместување и храна. Тоа е работа која трае од осум до десет часа и, иако има паузи кога берачите не берат на најсилното пладневно сонце, тоа е напорна работа. На второ место меѓу попрофитабилните сезонски работи кај нас е угостителството, кога се зголемува бројот на туристи во текот на летото, а нашите одат на брег или на брод, и градежништвото, каде платата на работникот е од минимална од 40 евра до 60 евра.
