Норвешките цариници вооружени со шрафцигер, пајсер и рачен скенер, се искачија на врв на контејнери за ладење. Со впечатливата глетка на Ослофјорд зад нив и вртење на вентилаторите на фрижидерот, тие го отвораат задниот дел од запечатениот контејнер со банани од Костарика.
„Можете да видите колку простор има внатре“, изјави царинскиот службеник Гард Белген за Обсервер за време на посетата на пристаништето минатата недела. Посочувајќи во внатрешноста на единицата што ги држи вентилаторот и отворите за ладење, тој додаде: „И одозгора можете да собере повеќе пакувања. Ако имате време правилно да ги залепите, можевте да добиете некаде помеѓу 50 и 70 килограми“.
Секоја недела, илјадници контејнери доаѓаат низ пристаништето во Осло – најмалку 100 од нив носат банани, главно од Еквадор и Костарика. Токму тука царинските службеници се борат со таканареченото „цунами на кокаин“ што ја погодува Европа.
Тие се недоволно финансирани, со недоволно персонал и недоволно ресурси – има само еден мобилен скенер способен да анализира цел контејнер во едно движење и се дели помеѓу три пристаништа. Со десетици гранични премини со соседните Шведска и Финска, норвешката царина води речиси невозможна битка. Додека ЕУ ги зајакнува своите гранични контроли, се стравува дека ранливоста на земјата која не е членка на ЕУ се искористувани од криминалци, а нејзините граници се преплавени со пратки на дрога, од кои се смета дека многумина остануваат неоткриени.
Минатата година, норвешката царинска служба изврши 1.847 заплени на дрога – повеќе отколку во претходните 10 години заедно – вклучувајќи рекордни количества кокаин.
Во март минатата година, околу 800 килограми кокаин беа запленети од складиште за банани во предградието на Осло, Грорудален, што неколкукратно го засенува претходниот рекорд по големина на заплена. Неколку недели подоцна, на истото место биле пронајдени уште 900 килограми. А потоа во јули беа откриени дополнителни 600 килограми. Вкупно, во магацинот се запленети повеќе од два тона.
Во меѓувреме, во април минатата година на западниот брег на Норвешка на брод што пловел под знаме на Бразил биле пронајдени 150 килограми од дрога. Царината соопшти дека криминалците имале намера да го извадат со помош на нуркачи, но дека бил пресретнат пред да стигнат таму.
Оттогаш се дозна дека за време на заплената во март, цариниците биле набљудувани од шест шведски мажи, од кои некои се поврзани со шведската криминална мрежа Фокстрот. Полицијата верува дека биле таму за да ја соберат дрогата; Белген вели дека пристаништето е редовно надгледувано од банди.
„Знаеме дека гледаат. Можете да изберете кое било место во шумата и да гледате насекаде“, рече тој, покажувајќи на шумската падина со поглед на областа каде што контејнерите се преместуваа со кранови и се скенираат.
На терен, царинските службеници демонстрираа како се проверува контејнер. Било откриено дека во цилиндарот што содржи кокосово масло нема ништо дополнително – ако го имало, воздушните меури можеби укажувале на вреќи со кокаин. Друг сад, овој пат правоаголен и не ладилник, исто така поминува низ рентгенот.
„Ако сакам да прошверцувам нешто, оваа врата е единствениот начин за влегување и излегување“, рече Белген, покажувајќи кон отворот од контејнерот на екранот. „Ќе го сокријам на дното или најдалеку од вратата“.
Тој направи неодамнешна слика на рентген од контејнер со банани за да покаже како тие можат да се користат за да се сокријат пакувањата со дрога, кои често се појавуваат како црни квадрати на сликите.
Ојстен Бормер, генерален директор на норвешката царина, рече дека шверцерите го искористуваат легалниот бродски сообраќај и легалната стока за да внесат дрога “, рече тој.
Царината, додаде тој, беше на првата линија на проблемот. „Шверцерите постојано го менуваат својот начин на работа – и тоа е неопходно, со широк и динамичен одговор на оваа тешка закана. Ако ги насочиме нашите ресурси на едно место, шверцерите едноставно се преселуваат на друго место“.
Градоначалничката на Осло, Ен Линдбое, предупреди дека градот станува „преферирано пристаниште во Европа за криминални, закоравени банди“. Беше, додаде таа, „премногу слабо чувано“.
Иако скенирањето што е можно повеќе контејнери изгледа како очигледно решение, Пер Олав Соњу, раководител на карго-секцијата на норвешката царина, рече дека тоа би можело да се случи само кога има персонал кој ќе управува со опремата, што не било секогаш случај.
Дури и ако е достапен големиот скенер, тој бара од вработените во пристаништето, во сопственост на турскиот пристанишен оператор Yilport Holding, да го подигнат контејнерот со кран и да го стават да се скенира.
„Има премногу контејнери за да се прави ова постојано“, рече тој, седејќи на кујнската маса во норвешката царинска испостава во Осло.
(Гардијан)
