Во очекување на повикот за грант од 10.000 од програмата за финансирање на земјоделските производители на храна, ве информираме кои услови и што е потребно за да се регистрирате по правилникот за продажба од куќен праг.
Еве кои услови треба да ги исполнат фармерите за да можат да продаваат од куќен праг:
Ставање во промет на млеко и производи од млеко од страна на примарните производители
ДИРЕКТНО СНАБДУВАЊЕ НА МАЛИ КОЛИЧЕСТВА СУРОВО МЛЕКО (ДО 100 ЛИТРИ ДНЕВНО) ОД СТРАНА НА ПРИМАРНИТЕ ПРОИЗВОДИТЕЛИ ДО КРАЈНИОТ ПОТРОШУВАЧ
Услови кои треба да се исполнат:
- Суровото млеко после молзењето треба веднаш да се олади на температура под 4ºС и да се достави до крајниот потрошувач во рок од 24 часа после молзењето;
- Суровото млеко може да се достави до крајниот потрошувач како непакувано или пакувано млеко;
- Може да се меша само сурово млеко од две последователни молзења;
- До местото на молзење на располагање треба да има соодветен уред за миење на рацете;
- Лицето кое го изведува молзењето треба да одржува висок степен на лична хигиена;
- Садовите и опремата кои доаѓаат во допир со суровото млеко треба редовно да се чистат, мијат со вода за пиење и дезинфицираат со соодветни средства;
- Суровото млеко после молзењето треба да се складира во просторија која е одвоена од просториите во кои се држат животните, а која ги исполнува барањата од Правилникот за општите барања за примарно производство;
- При продажбата на суровото млеко, примарниот производител треба да наведе дека се работи за сурово млеко, име и адреса на примарниот производител, регистарски број на одгледувалиштето (РБО), регистарски број на објектот, датумот на молзење, видот на животното и нето количина;
- Сопственикот кој става во промет сурово млеко треба да се придружува кон правилата за добра производствена и добра хигиенска пракса и да ги евидентира податоците за количината на продадено млеко. ПРЕРАБОТКА НА МЛЕКО ОД СОПСТВЕНО ОДГЛЕДУВАЛИШТЕ ОД СТРАНА НА ПРИМАРЕН ПРОИЗВОДИТЕЛ И ПРОИЗВОДСТВО НА: СИРЕЊА, УРДА, КРАВЈА МАСТ, КАЈМАК, МАТЕНИЦА, СУРУТКА Објектот и операторот со храна подлежи на регистрација од страна на Агенцијата за храна и ветеринарство. Количината на сурово млеко која може да се преработи изнесува до 100 литри дневно. Услови кои треба да ги исполни објектот каде се врши преработка на млекото од страна на примарен производител:
- да е лоциран на самото одгледувалиште, физички одвоен од просторот за држење на животните или како одвоен дел од станбениот простор и не може да се користат за други цели на домаќинството;
- активностите во станбениот дел на домаќинството не ги загрозуваат хигиенските услови и безбедноста на производите;
- различните производни процеси како сечење, солење, цедење и т.н. или пакување може да се одвиваат во истиот простор доколку бидат временски одвоени;
- во просторијата за обработка или во непосредна околина има барем еден уред за миење на раце;
- обезбедена е соодветна опрема за разните технолошки постапки изработена од нетоксичен и некодирачки материјал, лесна за чистење и дезинфекција;
- садовите, додатоците и опремата може да се чистат, дезинфицираат и складираат во производниот простор;
- санитарниот чвор во состав на станбениот простор може да се користи, ако е во непосредна близина;
- гардеробата може да биде надвор од објектот, ако е во непосредна близина;
- суровините и преработените производи може да се чуваат во иста ладна просторија / ладилник;
- просторија за зреење на сирење и ладна просторија за складирање на производот во зависност од процесот на производство и видот на производ може да е на различна локација од просторијата за производство;
- во објектот се преземаат сите мерки за спречување или намалување на ризикот од контаминација;
- за време на работата треба да се применат соодветни постапки со цел да се спречи вкрстена контаминација; и
- за време на транспортот на производите, да се одржуваат соодветни хигиенски и температурни услови. Примарниот производител, на преработениот млечен производ треба да ги наведе следните податоци:
- име и адреса на производителот;
- датум на производство;
- име и вид на производот;
- рок на употреба (употребливо до), услови за чување и број на регистрација. Ставањето во промет на сурово млеко преку млекомат се врши под следните услови:
- млекоматот треба да е наведен во регистрацијата на примарниот производител кој врши директна продажба;
- продажбата на сурово млеко на еден автомат за млеко може да ја врши само еден производител на млеко;
- суровото млеко во млекоматот не смее да биде чувано подолго од 24 часа од молзењето;
- млекоматите треба да ги исполнуваат барањата за материјалите кои доаѓаат во контакт со храната;
- контејнерот што се користи за транспорт на сурово млеко се чисти и дезинфицира после секоја употреба;
- температурата на млекото во млекоматот треба да се одржува на температура од 0-4°C и да биде јасно истакната на екранот на млекоматот;
- на млекоматот треба да се достапни најмалку следниве информации опис на производот (“сурово млеко”) со препорака за варење на млекото пред консумација:
– име, адреса и информации за контакт со производителот и регистерски број на операторот;
– датум и час на молзење; и
– датум и час на полнење на млекоматот. СТАВАЊЕ ВО ПРОМЕТ НА ПРОИЗВОДИ ОД МЛЕКО ОД СТРАНА НА ОПЕРАТОРИТЕ СО ХРАНА ОД МАЛ ОБЕМ Услови кои треба да ги исполнат производителите од мал обем: - количината на сурово млеко која може да се преработи во производ од млеко може да биде најмногу 3500 литри за кравјо млеко неделно или неограничено за овчо млеко и млеко од други животински видови;
- објектите во кои се врши локализирана активност на производство и ставањето во промет на производи од млеко подлежат на одобрување од страна на Агенција за храна и ветеринарство согласно член 51 од Законот за безбедност на храната;
- суровото млеко не може да се стави во промет како конзумно млеко; и
- во работата на објектот треба да се применуваат правила за добра производствена и добра хигиенска пракса и начела на HACCP принципите. Објектот треба да биде засебен објект со обезбедени простории за:
- прием на суровина и производство на млечни производи;
- зреење и/или ферментација на млечни производи;
- складирање готови производи; и
- гардероба и санитарен јазол за вработените.
- Во просторијата за производство може да се одвиваат повеќе различни производни процеси за различни видови сирења, но само кога се временски одвоени. Во истата просторија може да се вршат и активности на сечење, солење и пакување на производите, само доколку се временски одвоени од производните процеси.
- Означувањето на производите од млеко треба да биде во согласнот со Правилникот за посебните барања за храната од животинско потекло и Правилникот за информации поврзани со храната. ОПЕРАТОРИ СО ХРАНА КОИ РАБОТАТ ВО ПОДРАЧЈА СО ГЕОГРАФСКИ И ЕКОНОМСКИ ОГРАНИЧЕНИ УСЛОВИ Услови кои треба да ги исполнат операторите со храна се:
- Објектот да е лоциран во подрачје со географски и економски ограничени услови;
- да има просторија за прием на суровина и производство на производи од млеко;
- да има просторија за зреење и/или ферментација на производи од млеко, како дел од објектот или засебен објект;
- просторија за складирање на готови производи, како дел од објектот или засебен објект и гардероба и санитарен чвор за персоналот;
- Санитарниот чвор може да е во близина на објектот или во станбениот простор;
- суровото млеко може да потекнува од сопственото и, или од соседните одгледувалишта;
- количината на сурово млеко која може да се преработи не е ограничена;
- суровото млеко не може да стави во промет како конзумно млеко;
- во објектите може да се произведуваат разни видови сирења, урда и сурутка;
- водата која се користи во објектот може да биде изворска вода, која ги исполнува условите пропишани во Правилникот за безбедност на водата. Безбедноста на водата се потврдува со лабораториски испитувања, микробиолошка и хемиска анализа најмалку еднаш годишно
- Производителите подлежат на одобрување од страна на агенцијата за храна и ветеринарство.
- Во работата треба да се применуваат правила за добра производствена и добра хигиенска пракса и начела на HACCP принципите. Храна со традиционални карактеристики е храна која е традиционално произведена во Република Северна Македонија и:
- историски се препознава како традиционален производ; или
- се произведува во согласност со кодифицирани или регистрирани технички референци за традиционален процес или според традиционални методи на производство; или
- е заштитена како традиционален производ со закон. Операторите со храна кои произведуваат храна со примена на традиционални методи на производство и традиционални карактеристики, може:
- Да употребуваат дрвен алат и садови во процесот на подготовка на производите на пр. сирење добиено од млеко од овци и кози (мандри);
- Да вршат ферментација на производите во простории од дрво, камен, бетон, во зависност од спецификите на средината неопходна за развој на дел од нивните карактеристики; и
- Да ги изложуваат производите на сонце.
- Задолжително да биде обезбедена заштита од контаминација на производот. ПОТРЕБНА ДОКУМЕНТАЦИЈА ЗА РЕГИСТРАЦИЈА НА ОПЕРАТОРИТЕ СО ХРАНА
- Барање за регистрација на објект и оператор со храна за примарно производство и преработка на примарни производи од животинско потеклоод животинско потекло Тековна состојба од Централен регистар на Република Северна Македонија или копија од лична карта за физичкои лица
- Доказ за сопственост (имотен лист) или договор за закуп на објектот /концесија,
- Легитимација за регистарски број на одгледувалиште (РБО),
- Последен попис од одгледувалиште за овци/кози, пчели и свињи,
- Листа на моментални животни од видот говеда
- Договор склучен со ветеринарно друштво за вршење на активности од јавен интерес од областа на здравствена заштита на животните,
- Уверение за здравствен статус на животните за производство на сурово млеко (во однос на бруцелоза и туберкулоза),
- Потврда за соодветно уплатени административни такси. ПОТРЕБНА ДОКУМЕНТАЦИЈА ЗА ОДОБРУВАЊЕ НА ОПЕРАТОРИТЕ СО ХРАНА
- Барање за одобрување на оператор со храна и објект за производство, обработка и манипулација со храна од животинско потекло;
- Доказ за сопственост на објектот (имотен лист) или договор за закуп на деловниот објект;
- Тековна состојба од Централен регистар на Република Северна Македонија;
- Доказ за одобрен елаборат за заштита на животната средина (одобрување од страна на Министерство за животна средина);
- Oпис на објектот со шема на сите работни простории со технички опис на опремата и технолошките патишта на производството во размер 1 :100 односно 1:50;
- Техничко технолошки елаборат;
- Потврда за уплатена административна такса и потврда за уплатена висина на надоместок.
- Преку Програмата за финасиска поддршка на мали производители на храна, овозможена е поддршка во форма на неповратен грант до 600.000 денари за поддршка во набавка на опрема за производство, пакување и продажба од праг.
- Корисници на средствата можат да бидат земјоделски стопанства запишани во Единствениот регистар на земјоделски стопанства (ЕРЗС) во МЗШВ и кои се регистрирани или евидентирани како оператори со храна, од животинско или неживотинско потекло согласно Правилнииците за отстапувања од посебните мерки за хигиена за малите бизниси, начинот и барањата што треба да ги исполнат при директно снабдување со храна од страна на производител до краен потрошувач, условите за просториите, материјалите, инструментите и опремата во објектите кои произведуваат, како и начинот на производство на храна со традиционални карактеристики. Прифатливи трошоци по корисник се трошоци за набавка на опрема за производство на храна (доработка и преработка на примарни земјоделски производи) и/или трошоци за ангажирање на стручно лице (технолог за производство на храна), кои што не надминуваат 10% од вкупниот износ од висината на финансиската поддршка по корисник.
